นายวราวุธ ศิลปอาชา รมว.การพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) กล่าวปาฐกถาพิเศษ หัวข้อ “ประเทศไทยจะรับมือกับวิกฤติทางประชากรได้อย่างไร” ในการประชุมวิชาการประชากรศาสตร์แห่งชาติ 2567 จัดโดย สมาคมนักประชากรไทย วิทยาลัยประชากรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และสถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดลว่า ปัญหาวิกฤติประชากรนับเป็นปัญหาสำคัญของประเทศ เพราะคนเกิดน้อยแต่ผู้สูงอายุมีจำนวนมากขึ้น ทำให้สังคมไทยก้าวเข้าสู่สังคมสูงอายุสมบูรณ์แบบ และจะกลายเป็นสังคมสูงอายุแบบสุดยอดในปี 2579 ขณะที่คนวัยแรงงานจะดูแลผู้สูงอายุ ในอัตรา 3.2 : 1 ในปัจจุบัน และจะกลายเป็น 2:1 ใน 10 ปีข้างหน้า อีกทั้ง แนวโน้มผู้สูงอายุ อายุ 50-59 ปี ต้องดูแลผู้สูงอายุในวัย 80 ขึ้นไป มีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้น ดังนั้น การที่จะรับมือกับวิกฤติทางประชากร และก้าวข้ามประเด็นท้าทายในบริบทสังคมสูงวัยแบบสุดยอด รัฐต้องปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์หรือกรอบแนวคิดของประเทศ
นายวราวุธกล่าวว่า นโยบายที่ต้องเร่งทำทันทีเพื่อสร้างความมั่นคงของครอบครัวไทยผ่านพ้นภัยวิกฤติประชากร คือ 1.เสริมพลังวัยทำงาน “ตั้งตัวได้ สร้างและดูแลครอบครัวได้ และพร้อมที่จะสูงอายุอย่างมีคุณภาพในอนาคต” อาทิ การสร้างองค์ความรู้ เพิ่มพูนทักษะ และการพัฒนาศักยภาพ (Reskill /Upskill) เพื่อรองรับอาชีพใหม่ๆ
2.เพิ่มคุณภาพและผลิตภาพของเด็กและเยาวชน “เด็กน้อย แต่เปี่ยมด้วยคุณภาพ” อาทิ การดูแลสวัสดิการของเด็กเล็ก (อายุต่ำกว่า 3 ปี) ซึ่ง พม.ร่วมกับกระทรวงสาธารณสุข เตรียมลดเพดานอายุเด็กในสถานเลี้ยงดูเด็กเล็กจากเดิม 3 ขวบ ให้ลดลงมาเหลือ 3 เดือน เพื่อให้คุณแม่ที่ลาคลอดครบ 98 วัน สามารถนำลูกไปฝากเลี้ยงที่ศูนย์ได้ หรือการให้สถานที่ทำงานจัดพื้นที่สำหรับดูแลเด็กเล็กได้ ซึ่ง พม. ได้ดำเนินการแล้ว
3.สร้างพลังผู้สูงอายุ “ผ่อนหนักให้เป็นเบาพลิกวิกฤติทางประชากรให้เป็นโอกาส” อาทิ ปรับเปลี่ยนระบบการจ้างงานให้ยืดหยุ่นเหมาะกับศักยภาพผู้สูงอายุ ขยายอายุการทำงานทั้งในภาครัฐและเอกชน
4.เพิ่มโอกาสและสร้างเสริมคุณค่าของคนพิการและกลุ่มด้อยโอกาส
และ 5.สร้างระบบนิเวศที่เหมาะสม เพื่อพัฒนาความมั่นคงของครอบครัว ซึ่งการฝ่าวิกฤติประชากรครั้งนี้ จำเป็นต้องอาศัยการกำหนดนโยบาย การติดตามประเมินนโยบายบนพื้นฐานของข้อมูลเชิงประจักษ์ ประชากรศาสตร์จึงมีความสำคัญมากในการช่วยผู้กำหนดนโยบายให้สามารถกำหนดและขับเคลื่อนนโยบายของประเทศได้อย่างเหมาะสมและทันสถานการณ์.
อ่าน “คอลัมน์หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ” ทั้งหมดที่นี่